Oog- en gezichtsbescherming
De ogen zijn onze meest kwetsbare zintuigen, dus goede bescherming is erg belangrijk. Tijdens de werkzaamheden kan het gevaar uit vele hoeken komen. Van stofdeeltjes tot hete of chemische vloeistoffen tot stralingen of fel licht. Er zijn dan ook vele soorten oog- en gezichtsbescherming leverbaar. De belangrijkste hoofdcategorieën zijn daarbij de brillen, gezichtsschermen en lashelmen en -schilden.
Brillen
Veiligheidsbrillen bieden alleen bescherming voor de ogen en zijn geschikt voor gevaren als stof, slijpspatten en vloeistofspatten die niet gevaarlijk zijn voor de huid. Veiligheidsbrillen lijken erg op gewone brillen, met als belangrijkste verschil dat de lenzen (glazen) van gehard glas of speciale kunststof moeten zijn, met een metalen of kunststof montuur. De lenzen kunnen verwisselbaar zijn en eventueel uit één deel bestaan. Ook zijn er verschillende soorten monturen, aangepast op werkomstandigheden, draagcomfort en/of hoofdomvang van de drager.
De meest gebruikte materialen voor de lenzen zijn mineraal glas en speciaal kunststof. Glazen lenzen zijn vooral geschikt voor stoffige omgevingen, hebben een goede krasbestendigheid en worden niet snel aangetast door chemische stoffen. Wel zijn glazen lenzen relatief zwaar en zijn ze gevoelig voor het inbranden van vonken. Kunststof lenzen zijn bijna altijd geschikt. Deze lenzen zijn van polycarbonaat (PC) of cellulose acetaat (AC). PC-lenzen zijn licht van gewicht en altijd voorzien van een krasbestendige laag. PC-lenzen zijn echter minder geschikt voor werken met agressieve chemicaliën. AC-lenzen zijn dit wel en hebben eveneens een goede krasweerstand.
De lenzen van veiligheidsbrillen zijn er in verschillende kleuren, elk aangepast op bepaalde soorten werkzaamheden. Zo zijn gewone heldere lenzen het meest geschikt voor werk waarbij goed zicht belangrijk is, grijze en spiegelende lenzen voor werk met verblindend licht, groen voor laswerkzaamheden, enzovoort. Ook zijn er nog verschillende ‘technische’ lenssoorten zoals Polarized, Twilight, HD en Variomatic. Neem contact op met uw leverancier voor meer informatie over de verschillende lenssoorten.
Coatings
Bijna alle veiligheidsbrillen zijn voorzien van een krasbestendige coating, maar er zijn nog veel meer soorten coatings. Deze worden hieronder behandeld. Overigens kunnen de verschillende fabrikanten van veiligheidsbrillen hier hele andere benamingen voor hebben, of combineren verschillende van onderstaande eigenschappen onder één benaming. Ook zijn niet altijd beide zijden van de lens met (alle) coating(s) behandeld. De gebruikelijke soorten coatings zijn de volgende:
- Antikras: brillen met deze coating zijn (extreem) krasbestendig.
- Antidamp: brillen met deze coating voorkomt dat de lenzen beslaan door vocht.
- Antistatisch: brillen met deze coating hebben geen last van statische elektriciteit, waardoor stofdeeltjes er minder goed aan zullen hechten.
- Vuilafstotend: bij brillen met deze coating zal vuil niet of nauwelijks hechten aan de lenzen, waardoor de brillen ook eenvoudig schoon te maken zijn.
- Bescherming tegen chemicaliën: brillen met deze coating zullen niet worden aangetast door agressieve chemicaliën.
- Spiegelend: brillen met een spiegelende coating bieden bescherming tegen Uv-licht, zonlicht en andere felle straling doordat het licht wordt teruggekaatst.
- Uv-bestendig: sommige fabrikanten bieden een coating aan die tegen UV beschermt zonder spiegelend te zijn.
- Meerkleurend: brillen met deze coating passen zich automatisch aan de werkomstandigheden aan. Bij fel of Uv-licht worden ze automatisch donkerder, om weer helder te worden zodra men zich weer onder normale werkomstandigheden bevindt.
- Infraroodbestendig: brillen met deze coating beschermen niet alleen tegen Uv-licht, maar ook tegen infrarood. Hierbij blijft het mogelijk om kleuren juist waar te nemen.
- Infradur: brillen met deze coating zijn beschermd tegen inbranden van vonken, bijvoorbeeld tijdens laswerkzaamheden.
Markeringen op de bril
Officiële veiligheidsbrillen moeten zijn voorzien van permanente en duidelijke markeringen. Het montuur en de beglazing worden beide afzonderlijk van een markering voorzien, tenzij beide één geheel vormen. Dan staat de markering alleen op het montuurgedeelte van de bril. Op het montuur van de bril moet in ieder geval het CE-symbool en de naam of het logo van de fabrikant zijn weergegeven. Indien van toepassing moeten ook de betreffende EN-normen waaraan de bril voldoet zijn weergegeven. Ook op de beglazing moet het logo van de fabrikant zijn weergegeven, aangevuld met de verschillende nummer- en lettercodes die het soort en/of de mate van bescherming aangeven.
Veiligheidsbril op sterkte
Voor brildragers zijn er verschillende oplossingen. De goedkoopste oplossing is een overzetbril. Deze wordt over de gewone correctiebril gedragen. Overzetbrillen zijn relatief goedkoop, hinderen het gezichtsveld niet, en bieden optimale bescherming. Wel zijn overzetbrillen meestal niet krasbestendig en oncomfortabel. Overzetbrillen zijn daarom met name geschikt voor tijdelijk gebruik, bijvoorbeeld om de betreffende werkplek te bezoeken. Voor brildragers die langere tijd op de betreffende werkplek doorbrengen, is een veiligheidsbril op sterkte beter geschikt. Deze kunnen worden gemaakt aan de hand van de bestaande bril of het bestaande recept en zijn daarmee kopieën van de eigen bril. Voor meer informatie over veiligheidsbrillen op sterkte kunt op contact opnemen met uw leverancier.
Ruimzichtbrillen
Ruimzichtbrillen sluiten de ogen volledig af van de werkomgeving en bieden zo ook bescherming tegen spatten of gassen. Ruimzichtbrillen zijn er in verschillende soorten. Wel of niet geventileerd, wel of geen schuimrubberen afdichting, verschillende coatings (die uitleg hierboven), wel of niet verstelbaar, etc.. Ruimzichtbrillen kunnen over gewone correctiebrillen worden gedragen.
Gelaatsschermen
Bij sommige werkzaamheden is bescherming van alleen de ogen niet voldoende en is dus een gezichtsbedekkend scherm nodig. Deze schermen zijn er van verschillende materialen, die echter allen duurzame lichtgewicht kunststoffen zijn. Het scherm wordt op een veiligheidshelm of direct op het hoofd geplaatst. Het scherm raakt het gezicht niet en men blijft rondom goed zicht behouden. Net als bij veiligheidsbrillen, zijn ook de gelaatsschermen in verschillende soorten leverbaar, ieder met een eigen type of mate van bescherming.
Combinatiesets
Wanneer verschillende soorten bescherming tegelijk gedragen moeten worden, zijn combinatiesets een handige uitkomst. Bij deze sets worden gehoorbescherming, gezichtsbescherming en/of een helm gecombineerd. Er zijn kant en klare sets, maar men kan deze ook zelf samenstellen.
Laswerkzaamheden
Voor laswerkzaamheden zijn er speciale lashelmen en -schilden. Deze beschermingsmiddelen bieden extra goede bescherming tegen vonken/vlammen, warmte en felle lichtstraling. De helmen en schilden zijn voorzien van lasruiten, het speciale glas voor bescherming bij laswerkzaamheden. Er bestaan ook zogenaamde automatische lasruiten. Deze zijn onder normale omstandigheden helder voor goed zicht, maar verkleuren automatisch zodra de extra bescherming tegen het licht en de straling van het lassen noodzakelijk is.